Strach przed opiniami innych ludzi: FOPO
FOPO to jeden z najbardziej subtelnych i niszczących czynników w umyśle wspinacza. Objawia się nie tylko lękiem przed krytyką ze strony innych, ale także naszą własną, surową oceną siebie. Gdy nasza samoocena opiera się na zewnętrznych osiągnięciach, każda porażka staje się głęboko osobistym doświadczeniem. To powoduje, że unikamy sytuacji, w których możemy się skompromitować, albo wręcz przeciwnie – próbujemy zbyt mocno, aby udowodnić swoją wartość.
Niezwykle trudno jest oddzielić swoją tożsamość od osiągnięć. Jednak nawet najmniejsze postępy w tej dziedzinie przynoszą ogromne korzyści. Kiedy potrafimy zrozumieć, że nasze wartościowanie siebie nie powinno zależeć od liczby zdobytych szczytów czy medali, zyskujemy większą swobodę i radość z samego wspinania.
FOPO można porównać do zadania rzucania piłką do drzewa – gdy nie przywiązujemy do tego emocjonalnej wartości, porażka nie ma dla nas znaczenia. Wspinaczka powinna być właśnie takim zadaniem – bez presji, bez obawy przed porażką. Skupienie się na procesie, a nie na wyniku, pozwala nam wspinać się z większą lekkością i efektywnością.
Fobia społeczna a strach przed opiniami innych
Fobia społeczna, znana również jako zaburzenie lęku społecznego, jest ekstremalną formą nieśmiałości, która zakłóca codzienne życie. Osoby cierpiące na fobię społeczną obawiają się sytuacji, w których mogą być oceniane przez innych. Unikają interakcji społecznych i działań, które mogą zwrócić na nich uwagę.
Typowe sytuacje wywołujące lęk to:
- Spotkania z nowymi ludźmi
- Rozmowy z autorytetami
- Mówienie publicznie
- Praca pod obserwacją
- Jedzenie lub picie w miejscach publicznych
Ludzie z fobią społeczną często obawiają się, że zostaną ocenieni negatywnie. Mogą myśleć, że wyglądają dziwnie, mówią głupio, czy nie wiedzą, o czym mówią. Często towarzyszą im fizyczne objawy lęku, takie jak zaczerwienienie, pocenie się, drżenie czy chwiejny głos.
Fobia społeczna dotyka 3-7% populacji rocznie, a w ciągu życia może wystąpić u nawet 13% osób. Występuje częściej u kobiet, choć mężczyźni częściej szukają pomocy. Zaczyna się zazwyczaj we wczesnym okresie dojrzewania i może towarzyszyć innym zaburzeniom, takim jak depresja czy nadużywanie alkoholu.
Rozumienie FOPO i fobii społecznej to klucz do pracy nad sobą i poprawą jakości życia. Skupienie się na wewnętrznej wartości i procesie, a nie na zewnętrznych ocenach, pozwala na rozwój i osiągnięcie prawdziwej satysfakcji.
Dr. Joanna Byrska
