Ciąża to nie tylko biologiczny proces – to dziewięć miesięcy głębokiej przemiany, oczekiwania i budowania więzi z nienarodzonym jeszcze dzieckiem. Dla przyszłej mamy każdy tydzień to nowa lekcja ciała i emocji. Dla dziecka – podróż przez etapy rozwoju, która zakończy się pierwszym oddechem. W tym artykule opisujemy miesiąc po miesiącu, co czuje kobieta w ciąży, jak rozwija się jej dziecko i jak zmienia się ich wzajemna relacja.
Pierwszy miesiąc (tygodnie 1-4)
Cisza, intuicja, przeczucie. Najczęściej pierwszym sygnałem ciąży jest brak miesiączki, a niedługo potem pojawiają się zmiany hormonalne, które wpływają na piersi, samopoczucie i zmysły. Ciało zaczyna subtelnie informować, że rozpoczyna się nowy rozdział. W organizmie kobiety rusza produkcja gonadotropiny kosmówkowej (hCG), a zarodek zaczyna się intensywnie dzielić i zagnieżdżać.
Dziecko: zarodek jest mikroskopijny, ale już rozpoczyna formowanie podstawowych struktur – zaczyna się tworzyć układ nerwowy, kręgosłup i zaczątki serca. Jego rozwój w tych dniach jest spektakularny – przyrasta średnio o 1 mm dziennie.
Drugi miesiąc (tygodnie 5-8)
Wzrasta zmęczenie, wahania nastroju, mdłości. Codzienne czynności mogą wydawać się przytłaczające. Kobieta może zacząć intensywniej słuchać sygnałów swojego ciała – odpoczynek i spokój stają się coraz ważniejsze.
Dziecko: na tym etapie określane jako zarodek. Rozpoczyna się intensywny rozwój układu nerwowego i narządów wewnętrznych. Tworzą się zawiązki dłoni i stóp, a pod koniec miesiąca dziecko ma już ok. 3,5 cm długości i waży 10 g.
Trzeci miesiąc (tygodnie 9-12)
Ciąża staje się bardziej odczuwalna. Wrażliwość na zapachy, częstsze oddawanie moczu i zmienność emocji są codziennością. U niektórych kobiet pojawia się widoczna zmiana sylwetki.
Dziecko: narządy wewnętrzne są już uformowane, zaczynają się ruchy mięśniowe. Rozpoczyna się intensywny wzrost – maluszek staje się płodem. Waży ok. 30 g i mierzy ok. 7 cm.
Czwarty miesiąc (tygodnie 13-16)
To często czas poprawy samopoczucia. Znikają mdłości, pojawia się więcej energii. Ciało coraz wyraźniej pokazuje swój nowy stan. Można poczuć pierwsze ruchy dziecka – subtelne, ale wzruszające.
Dziecko: zaczyna poznawać świat zmysłami – dotyka własnej twarzy, ssie kciuk, reaguje na bodźce. Jego serce bije szybciej niż serce mamy. Waży około 120 g i mierzy 15 cm.
Piąty miesiąc (tygodnie 17-20)
Brzuch jest już wyraźnie widoczny. Ciemnieją brodawki, pojawia się charakterystyczna linia biegnąca od pępka. Ciało się zmienia, a mama zyskuje coraz większą świadomość obecności dziecka.
Dziecko: rosną włoski, rzęsy, brwi. Mimo zamkniętych powiek rozpoznaje rytm dnia i nocy. Reaguje na emocje mamy, bicie jej serca i dźwięki otoczenia. Mierzy ok. 25 cm i waży ok. 400 g.
Szósty miesiąc (tygodnie 21-24)
Ruchy dziecka są coraz bardziej odczuwalne. Skóra brzucha zaczyna swędzieć, mogą pojawić się zaparcia i nocne kurcze łydek. Czasem potrzebna jest większa uważność na dietę i nawodnienie.
Dziecko: otwiera oczy, reaguje na światło, gromadzi tkankę tłuszczową. Potrafi już śnić. Jego masa to ok. 600 g, a długość to ok. 30 cm.
Siódmy miesiąc (tygodnie 25-28)
Trzeci trymestr. Pojawia się zmęczenie, bezsenność, uczucie ciężkości. Dziecko jest już duże, a każdy jego ruch jest dobrze wyczuwalny. Mama może doświadczać obrzęków i bólu pleców.
Dziecko: rozwój mózgu nabiera tempa – tworzą się zwoje i bruzdy, zaczynają działać centra zmysłów. Maluch waży już ponad 1 kg i mierzy ok. 40 cm.
Ósmy miesiąc (tygodnie 29-32)
Zbliża się czas porodu. Mama potrzebuje więcej odpoczynku, organizm przygotowuje się do wielkiego finału. Pojawiają się trudności z oddychaniem, ucisk na przeponę, a z piersi może wydzielać się siara.
Dziecko: zapamiętuje głos mamy, rytm bicia jej serca. Jego narządy są niemal w pełni rozwinięte – wyjątkiem są płuca, które dojrzewają do ostatniego momentu. Waży już ok. 2,5 kg i mierzy 45 cm.
Dziewiąty miesiąc (tygodnie 33-38)
Ostatnia prosta. Czas oczekiwania bywa emocjonalnie wyczerpujący, ale także intensywnie piękny. Wzrasta napięcie, pojawia się niecierpliwość. Warto wtedy otaczać się wsparciem i nie przejmować pytaniami w stylu „jeszcze nie urodziłaś?”.
Dziecko: jest już w pełni przygotowane do życia poza brzuchem mamy. Pulchne, różowe, gotowe do pierwszego krzyku. Zwykle waży ok. 3,5 kg i mierzy 55 cm.
Dziewięć miesięcy dla kobiety to czas wielkich przemian, zmienności zachowań, zmian psychicznych i fizycznych. To tez czas kiedy w ich brzuszku rodzi się i rozwija dziecko, na które czaka przyszła mama. Poniżej przedstawiamy porównanie zmian zachodzących w mamie i dziecku:
| miesiąc | tygodnie | mama | dziecko |
|
1 |
1-4 |
Pierwszym sygnałem tego, że jesteś w ciąży jest brak miesiączki. Czasami bardzo szybko na takie zmiany w organizmie kobiety reagują piersi, stają się pełniejsze i maja niebieskie żyłki.Bywa też, że kobiety maja mdłości i dziwne zachcianki jedzeniowe. Jeśli natomiast chcesz mieć pewność czy jesteś w ciąży zrób test ciążowi lub wybierz się do ginekologa. | |
| 2 |
5-8 |
Możesz być bardzo zmęczona, rozdrażniona, a także senna.Zwykłe obowiązki mogą być teraz ponad twoje siły |
Główka nie ma jeszcze ostatecznego kształtu i nie wykształciły się jeszcze kości czaszki. Mózg i nerwy dopiero się tworzą, a rączki maja już zawiązki. Maluszek posiada już zaczątki płuc, przewodu pokarmowego, wątroby, nerek oraz kręgosłupa. W twarzy ma cztery dziurki, z których niedługo powstaną oczy i dziurki nosa. Dziecko nazwane jest teraz zarodkiem i rośnie w szybkim tempie- ok. 1 mm dziennie. Pod koniec 2 miesiąca mierzy 3,5 cm i waży 10g. |
|
3 |
9-12 |
Jesteś wrażliwa teraz na zapachy. Możliwe będzie też częstsze siusianie, gdyż twoja macica rośnie i zaczyna uciskać pęcherz. |
Wszystkie narządy i organy dziecka już się wykształciły, teraz będą rosnąć i przygotowywać się do pracy. Na palcach rstóp i dłoni pojawiają się paznokcie. Maluszek staje się bardzo ruchliwy, gdyż zawiązują się jego mięśnie. Pod koniec trzeciego miesiąca zarodek staje się płodem. Dzidzia waży już ok.30 g. i mierzy ok. 7 cm. |
|
4 |
13-16 |
Skończył się właśnie pierwszy trymestr ciąży i z dnia na dzień będziesz czuć się coraz lepiej. Minęły nudności, a brzuszek robi się coraz bardziej zarysowany i widoczny. Możesz mieć teraz większą ochotę na seks, a dzieje się tak dlatego, że twoja pochwa jest bardziej ukrwiona. Możesz również pod koniec czwartego miesiąca poczuć ruchy dziecka. |
Maluszek potrafi już kręcić głową, otworzyć i zamknąć usta, a nawet zmarszczyć czoło. W brzuchu ma jeszcze dużo miejsca, gdyż jest jeszcze malutki, ale bardzo ruchliwy.Poznaje także czym jest dotyk, gładzi własną twarz, szarpie się za pępowinę, i ssie własny kciuk.Ma ok. 15 cm. , a waży 120 g.Serduszko jego bije szybciej niż twoje, a jego skóra jest przezroczysta i widać przez nią siateczkę naczyń krwionośnych. |
|
5 |
17-20 |
Brzuszek już jest tak duży, że nie da się go ukryć, powiększa się z dnia na dzień coraz bardziej i bardziej. Zdarza się, że u niektórych kobiet mogą pojawić się krwawienia z nosa, a także bóle podbrzusza. Bóle takie oznaczają, że wiązadła podtrzymujące macicę rozciągają się, by zrobić dziecku miejsce.Efektem zmian hormonalnych w tym czasie jest to, że ciemnieją brodawki, znamiona, a od pępka do spojenia łonowego może pojawić się brązowa linia. Wszystko to oczywiście zniknie wraz z końcem ciąży. |
Maluszkowi na główce zaczynają rosnąć włoski, pojawiają się rzęsy i brwi. Mimo, że powieki maleństwa są jeszcze cały czas zamknięte, ono doskonale wie kiedy jest dzień, a kiedy noc.Mama czuje jak dzidzia się wierci, a maluszek doskonale wie kiedy mama jest zdenerwowana, słyszy bicie jej serca i dźwięki dobiegające z zewnątrz. Malec osiąga już połowę swojej docelowej długości czyli ok. 25 cm. i waży 400g. |
|
6 |
21-24 |
Ruchy dzdziusia są coraz bardziej odczuwalne i sprawiają ci coraz więcej radości. Skóra na brzuchu może trochę swędzieć, a wszystko przez to, że skóra się rozciąga. Masuj brzuszek, a sprawisz tym dużo radości dziecku. Czasem także możemy odczuwać zaburzenia w trawieniu i mieć zaparcia, jest to wynikiem ucisku płodu na przewód pokarmowy.Mogą też dokuczać w tym okresie kurcze łydek, najczęściej w nocy |
Maluszek potrafi już otworzyć powieki, oczy są już wykształcone. Uczy się wodzić wzrokiem i mrugać. Pod skórą zaczyna odkładać się tkanka tłuszczowa i jest ona już mniej przezroczysta. Dzidziuś umie już śnić i ustala sobie rytm dnia. Waży już 600 g. i mierzy 30 cm. |
|
7 |
25-28 |
Zaczyna się już trzeci trymesrt ciąży, a ty możesz się już czuć zmęczona i ociężała, a także znudzona, a wszystko dlatego, że nie możesz już się doczekać dzidziusia. Możesz mieć kłopoty z zasypianiem i przeszkadzać ci będzie spłycony oddech, a także nadmierna ruchliwość dziecka. Mogą też boleć plecy, pojawić się wzdęcia i obrzęki stóp i dłoni. |
Rozwijają się teraz półkule mózgowe z centrami mowy, słuchu i wzroku. Mózg ma już zwoje i bruzdy, szybko też kostnieje szkielet. Mama dobrze czuje, jak dziecko rozpycha się i nogami i łokciami. Waży już ponad kilogram, a mierzy ok.. 40 cm. |
|
8 |
29-32 |
Staraj się jak najczęściej odpoczywać, gdyż będziesz czuła coraz częściej zmęczenie i będziesz mieć kłopoty z szybkim poruszaniem, a wszystko przez to, że macica uciska przeponę, organy wewnętrzne są ściśnięte, a serce musi szybciej pracować. Z piersi może zacząć wypływać białawy płyn zwany siarą. |
Dzidzia jest już prawie gotowa do życia poza twoim brzuchem, płuca tylko jeszcze nie są w pełni gotowe do oddychania.Jeśli dzidzia jest chłopcem to właśnie teraz jądra schodzą do moszny. Malec zapamiętuje głos mamy i rytm bicia jej serca, to właśnie dlatego po porodzie dziecko przytulone do twojej piersi uspokoi się. Maluszek ma już ok. 45 cm., a wazy 2,5 kg. |
|
9 |
33-38 |
Jest to chyba najcięższy moment, nie możesz się już doczekać, a do tego stajesz się bardziej drażliwa, szczególnie gdy ktoś pyta: „jeszcze nie urodziłaś?”. Nie stresuj się i nie przejmuj już niedługo zobaczysz maluszka. |
Płuca są już przygotowane do samodzielnego oddychania. Dziecko z wyglądu przypomina już bobasa, staje się pulchne i różowe. Noworodki zwykle mają ok.. 55 cm. I ważą ok. 3,5 kg |
Podsumowanie
Dziewięć miesięcy to nie tylko czas oczekiwania na dziecko. To proces budowania nowej tożsamości kobiety, formowania relacji z dzieckiem jeszcze przed jego narodzinami i poznawania siebie na nowo. Zarówno zmiany fizyczne, jak i emocjonalne mają znaczenie i są naturalną częścią ciąży. Obserwuj swoje ciało z czułością, ufaj swojej intuicji i nie bój się szukać wsparcia – od lekarzy, położnych i bliskich. Twoje dziecko czuje więcej, niż myślisz. Od pierwszego dnia.
Robert Krysiak
